نخ دندان برای کودکان؛ آیا این کار برای سلامت دندان‌های فرزندتان مفید است یا ممکن است به آن‌ها آسیب بزند؟ این سوالی است که ذهن بسیاری از والدین را به خود مشغول می‌کند. دندان‌های شیری نقش بسیار مهمی در سلامت دهان کودک و حفظ فضای لازم برای رویش دندان‌های دائمی دارند و مراقبت صحیح از آن‌ها تا زمان افتادن طبیعی ضروری است. مسواک زدن بخش مهمی از این مراقبت است، اما تمام داستان نیست.
اهمیت استفاده منظم و صحیح از نخ دندان برای کودکان، به خصوص برای تمیز کردن جاهایی که مسواک به آن‌ها نمی‌رسد، بسیار بالاست. حتی می‌توان گفت در رسیدن به بعضی نقاط، نقش نخ دندان شاید مهم‌تر از مسواک باشد.
چه زمانی باید نخ دندان کشیدن برای کودک را شروع کرد؟
شروع استفاده از نخ دندان برای کودکان قاعده ساده‌ای دارد: زمانی که دو دندان مجاور در دهان کودک آنقدر به هم نزدیک می‌شوند که با هم تماس پیدا می‌کنند و فضای بینشان با مسواک تمیز نمی‌شود. این مرحله معمولاً حدود ۲ تا ۳ سالگی اتفاق می‌افتد. زمانی که کودک سه یا تعداد بیشتری دندان در یک ردیف پیدا کرد، باید به فکر نخ دندان کشیدن افتاد. قبل از این سن، معمولاً نیازی به نخ دندان نیست؛ چون بین دندان‌ها فضای کافی وجود دارد. همیشه بهتر است برای شروع این کار و یادگیری روش صحیح، از دندانپزشک یا پزشک عمومی کودک راهنمایی بگیرید.
معمولاً کودکان برای نخ دندان کشیدن نیاز به کمک والدین دارند. این نیاز به کمک ممکن است تا سن ۸ تا ۱۰ سالگی و تا ۱۰ یا ۱۱ سالگی هم ادامه پیدا کند. یک نشانه خوب که نشان می‌دهد کودک شما آمادگی پیدا کرده که خودش این کار را انجام دهد، این است که آیا می‌تواند بند کفشش را ببندد یا خیر. این کار نشان‌دهنده کنترل حرکتی ظریف لازم برای نخ دندان کشیدن مستقل است.
انجام کلیه خدمات تخصصی دندانپزشکی، ایمپلنت، ارتودنسی، زیبایی، جراحی و درمان‌های ویژه کودکان در کلینیک تخصصی دندانپزشکی دکتر دامغانی پور
چرا نخ دندان کشیدن برای کودکان مهم است؟
پاسخ کوتاه این است که نخ دندان کشیدن برای سلامت دهان ضروری است. مسواک زدن خوب و مرتب بیشتر پلاک‌های دندانی را از بین می‌برد. پلاک یک لایه چسبنده از باکتری‌هاست که اگر روی دندان بماند باعث پوسیدگی می‌شود. اما مسواک به همه جا دسترسی ندارد، به خصوص به جاهایی که دندان‌ها خیلی به هم نزدیک هستند یا زیر لثه. اینجا نقش نخ دندان پررنگ می‌شود.
نخ دندان مثل یک پاک‌کننده ظریف عمل می‌کند که می‌تواند به این فضاهای تنگ و پنهان دسترسی پیدا کند. فرض کنید بین دو تا کتابی که خیلی بهم چسبیده‌اند، خاک و ذرات ریز جمع شده باشد. مسواک مثل جارو یا دستمالی است که روی جلد کتاب‌ها را تمیز می‌کند، اما نمی‌تواند خاک بین صفحات داخلی را پاک کند. نخ دندان مثل یک روبان نازک است که می‌توان آن را بین صفحات فرو برد و ذرات بین آن‌ها را بیرون کشید.
پس، نخ دندان برای کودکان علاوه بر حذف پلاک از فضاهایی که مسواک نمی‌تواند تمیز کند، به برداشتن ذرات غذایی که بین دندان‌ها یا زیر لثه‌ها گیر کرده‌اند نیز کمک می‌کند. همچنین سطح دندان‌ها را صاف و صیقلی می‌کند و در کنترل بوی بد دهان که اغلب به خاطر باقی ماندن غذا و پلاک در فضاهای بین دندانی است، مؤثر است.
در مقابل، عدم استفاده از نخ دندان به این معناست که پلاک و ذرات غذا در فضاهای بین دندانی باقی می‌مانند. ماندن طولانی‌مدت این مواد می‌تواند منجر به رشد باکتری‌ها و ایجاد پوسیدگی در سطوح تماس دو دندان شود. این نوع پوسیدگی‌ها معمولاً دیرتر دیده می‌شوند و وقتی تشخیص داده می‌شوند ممکن است گسترده شده باشند.
آیا نخ دندان می‌تواند مضر باشد؟
نگرانی که اخیراً در مورد مضر بودن نخ دندان مطرح شده، بیشتر مربوط به خود عمل نخ دندان کشیدن نیست، بلکه به وجود یک ماده شیمیایی خاص به نام PFAS در بعضی از انواع نخ دندان مربوط می‌شود. این ماده شیمیایی به لیزتر شدن نخ دندان و حرکت راحت‌تر آن بین دندان‌ها کمک می‌کند. این مثل این است که می‌دانیم خوردن میوه مفید است، اما باید مطمئن شویم میوه‌ای که می‌خوریم سمپاشی شده نباشد. این ماده شیمیایی با مشکلات سلامتی مرتبط دانسته شده است. جالب است بدانید که چندین برند معروف نخ دندان حاوی این ماده هستند، از جمله:
- burst refillable dental floss Juniper and Berry
- Colgate Total mint wax dental floss
- Listerine reach Ultra Clean floss
- Oral B Glide Pro Health mint و glide pro-health original
- Crest Glide deep clean cool mint floss
- Rite Aid premium wax dental floss
- up and up Target smooth slide floss
- و تعدادی دیگر، از جمله محصولات “Glide” و بسیاری از نخ دندان‌های موم‌دار.
اما خبر خوب این است که تعداد زیادی نخ دندان هم وجود دارند که این ماده را ندارند. دکتر دامغانی پور لیستی از این نخ دندان‌ها را ارائه داده که شامل این موارد است:
- CVS Health ease between original dental floss
- equate mint wax dental floss
- Gum Crayola kids floss (این مدل مخصوص کودکان است)
- Oral B super floss mint
- Packers twin line dental floss
- smart Target waxed Mint dental floss
- reach mint wax floss
- t-smile third generation floss
به نظر می‌رسد بعضی نخ دندان‌های موم‌دار نیز فاقد این ماده هستند. والدین می‌توانند با توجه به این اطلاعات، برند نخ دندان کودک خود را انتخاب کنند و در صورت نگرانی، از برندهایی که فاقد PFAS هستند استفاده نمایند.
نتیجه گیری؛ نخ دندان برای کودکان، مفید است یا مضر؟
با توجه به آنچه گفته شد، می‌توان نتیجه گرفت که عمل نخ دندان کشیدن صحیح برای نخ دندان برای کودکان بسیار مفید و ضروری است و بخشی جدایی‌ناپذیر از بهداشت دهان و دندان به شمار می‌رود. نگرانی در مورد مضرات بیشتر به انتخاب نوع نخ دندان برمی‌گردد و با انتخاب محصولات فاقد مواد شیمیایی نگران‌کننده (مانند PFAS)، می‌توان از مزایای کامل نخ دندان بهره‌مند شد.
برای یادگیری روش صحیح، گرفتن راهنمایی‌های لازم و انجام چکاپ‌های منظم، مراجعه به یک دندانپزشک متخصص اطفال باتجربه ضروری است. دندانپزشکی که بتواند با صبر و حوصله هم با کودک و هم با والدین ارتباط برقرار کند. اگر به دنبال بهترین دندانپزشکی اطفال با قیمت مناسب در تهران هستید، می‌توانید کلینیک دکتر دامغانی پور را در نظر بگیرید. در کلینیک دکتر دامغانی پور، نه تنها خدمات تخصصی با کیفیت ارائه می‌شود، بلکه به ارائه راهنمایی‌های لازم به والدین برای مراقبت در منزل، از جمله نحوه صحیح نخ دندان برای کودکان، اهمیت داده می‌شود.
