ورود نوزاد جدید به خانواده، دورانی سرشار از شادی و در عین حال نگرانی‌های طبیعی برای والدین است. توجه به سلامت کلی نوزاد، از جمله بهداشت دهان و دندان، از همان ابتدای مسیر اهمیت می‌یابد. ممکن است این سوال مطرح شود که پیش از ظاهر شدن دندان‌ها، چه نیازی به مراقبت از دهان نوزاد وجود دارد؟
پاسخ این است که آغاز مراقبت از بهداشت دهان و دندان، یعنی تمیز کردن دندان‌ها و لثه‌ها، را هیچ‌گاه نمی‌توان خیلی زود در نظر گرفت. حتی پیش از رویش اولین دندان نیز، با اقداماتی ساده می‌توان سلامت دهان نوزاد را تضمین کرد. در صورتی که نوزادی با یک یا دو دندان متولد شده باشد (که البته نادر است)، لازم است بلافاصله تمیز کردن باکتری‌ها و حفظ سلامت دهان وی را شروع کنید
اهمیت و فواید تمیز کردن زودهنگام لثه‌های نوزاد
این اقدام که شاید در ابتدا غیرضروری به نظر رسد، دارای فواید متعددی است:
- عادت‌پذیری نوزاد: این کار به نوزاد کمک می‌کند تا با حضور انگشت یا وسیله تمیزکننده در دهانش راحت‌تر کنار بیاید. این آمادگی برای مراحل بعدی مراقبت‌های دهانی، مانند مسواک زدن، بسیار مفید است.
- آمادگی برای مسواک زدن: تمیز کردن منظم لثه‌ها، نوعی تمرین و زمینه سازی برای زمانی است که دندان‌ها ظاهر می‌شوند و نیاز به مسواک زدن پیدا می‌کنند. با این کار، یک عادت بهداشتی مهم از ابتدا شکل می‌گیرد.
- حذف باکتری‌ها: حتی در دهان بدون دندان نوزاد، باکتری‌ها تجمع می‌یابند. تمیز کردن لثه‌ها به پاکسازی این باکتری‌ها و حفظ محیط دهانی سالم‌تر کمک می‌کند.
- تحریک و رویش احتمالی سریع‌تر دندان‌ها: متخصصان دندانپزشک کودکان اظهار می‌دارند که تمیز کردن لثه‌های نوزاد می‌تواند به تحریک و رویش زودتر و روان‌تر دندان‌های شیری یاری رساند. این امر ممکن است منجر به کاهش درد و بی‌قراری کلی در دوره دندان درآوردن نوزاد گردد.
- آشنایی بیشتر والدین با سلامت دهان نوزاد: انجام این روتین، به والدین امکان می‌دهد تا با ساختار دهان و لثه‌های نوزاد خود بیشتر آشنا شوند و تغییرات احتمالی را سریع‌تر تشخیص دهند. این هوشیاری، به هماهنگی بیشتر والدین با سلامت و رفاه عمومی نوزادشان منجر می‌شود.
- تقویت ارتباط عاطفی: این فعالیت می‌تواند فرصتی برای ایجاد و تقویت حس اعتماد و پیوند عاطفی عمیق میان والدین و نوزاد باشد. لمس آرام و توجه به نوزاد در این فرآیند، به تقویت این رابطه کمک می‌کند.
- بنیان‌گذاری برای دندان‌های سالم آینده: شروع این روتین بهداشتی در اسرع وقت، حتی پیش از رویش اولین دندان، بهترین شانس را برای نوزاد فراهم می‌آورد تا مسیر درستی را برای داشتن دندان‌ها و دهانی سالم در تمام طول عمر آغاز کند.
با توجه به این فواید، روشن می‌شود که چرا مراقبت از لثه‌های نوزاد پیش از رویش دندان، اقدامی ارزشمند و ضروری است.
انجام کلیه خدمات تخصصی دندانپزشکی، ایمپلنت، ارتودنسی، زیبایی، جراحی و درمان‌های ویژه کودکان در کلینیک تخصصی دندانپزشکی دکتر دامغانی پور
تمیز کردن لثه‌های نوزاد چگونه انجام می شود؟
این فرآیند بسیار ساده است و به وسایل خاصی نیاز ندارد:
- انتخاب دستمال مناسب: می‌توانید از یک دستمال شستشوی نرم و نازک مخصوص نوزاد یا یک پد گاز استریل تمیز استفاده نمایید.
- مرطوب نمودن دستمال: دستمال را با آب سرد و تمیز مرطوب کنید و سپس آب اضافی آن را به خوبی بفشارید تا تنها نم‌دار باشد.
- پیچیدن دستمال دور انگشت: دستمال مرطوب را به آرامی و تمیز دور انگشت اشاره یا انگشت کوچک خود بپیچید.
- آماده کردن نوزاد: با ملایمت چانه یا گونه نوزاد را لمس کنید یا تحریک نمایید تا دهان خود را باز کند.
- پاک کردن لثه‌ها: انگشت خود را با احتیاط وارد دهان نوزاد کرده و به آرامی سطوح داخلی و خارجی لثه‌های بالا و پایین را پاک کنید. حرکت باید ملایم و شبیه به ماساژ باشد.
- توجه به زبان: اگر نوزاد زبانش را بیرون آورده است، می‌توانید با ملایمت نوک زبان را لمس کنید. با این حال، از خراشیدن یا تلاش برای تمیز کردن قوی سطح زبان خودداری کنید، زیرا رفلکس تهوع نوزاد در این سن بسیار حساس است و نباید باعث ناراحتی یا تهوع او شوید. تمرکز اصلی بر لثه‌ها است.
- ماساژ با انگشت تمیز: علاوه بر استفاده از دستمال، می‌توانید پس از شستشوی کامل دست‌ها، با انگشت تمیز خود نیز لثه‌های نوزاد را به آرامی ماساژ دهید.
تعداد دفعات انجام این مراقبت
ایده‌آل است که این تمیز کردن را روزی دو بار انجام دهید. بهترین زمان‌ها، صبح پس از بیدار شدن و شب پیش از خواب شبانه نوزاد است. این زمان‌بندی، پایه‌ای برای روتین بهداشتی آینده نوزاد فراهم می‌کند.
وضعیت قرارگیری نوزاد
وضعیت قرارگیری نوزاد هنگام تمیز کردن لثه‌ها بستگی به ترجیح و راحتی شما و نوزادتان دارد. روش‌های مختلفی را می‌توانید امتحان کنید:
- برخی والدین ترجیح می‌دهند این کار را در حین تعویض پوشک صبحگاهی یا هنگام پوشاندن لباس انجام دهند.
- زمان حمام نیز می‌تواند فرصت مناسبی باشد، زیرا نوزاد معمولاً در این زمان آرام است و این فعالیت بخشی از روتین بهداشتی او می‌شود.
- همچنین می‌توانید نوزاد را روی پاهای خود بنشانید، طوری که صورتش رو به سمت بیرون باشد، و شما از مقابل به دهان او دسترسی داشته باشید و لثه‌ها را تمیز کنید.
انتخاب روشی که برای شما و نوزادتان راحت‌تر و امکان‌پذیرتر است، اهمیت دارد. هدف، مداومت و تبدیل این کار به بخشی از برنامه روزانه است.
نتیجه‌گیری
آغاز مراقبت از لثه‌های نوزاد پیش از رویش اولین دندان، اقدامی پیشگیرانه و حیاتی برای تضمین سلامت دهان و دندان او در طولانی مدت است. این روتین ساده، علاوه بر پاکسازی دهان از باکتری‌ها، نوزاد را برای پذیرش مراقبت‌های بهداشتی آتی آماده می‌سازد و به تقویت پیوند میان والدین و نوزاد کمک می‌کند. با شروع هرچه زودتر این فرآیند، گامی مهم در جهت سلامت و رفاه کلی نوزاد دلبندتان برداشته‌اید.
